Over het wiel van krachtig samenwerken

Welke ingrediënten zijn belangrijk voor een krachtig team?

Wat is er nodig om krachtig samen te werken? Om alle ingrediënten voor samenwerking in één oogopslag te beschouwen, is het Wiel van Krachtig Samenwerken ontwikkelt.

Het geeft een handvat om bij teamontwikkeling te kiezen waarop jullie willen focussen. De ene keer schijnt het licht bijvoorbeeld op de aanwezige talenten uit je team. Een andere keer ligt het accent op het maken van afspraken.


Om zelf op een leuke en effectieve manier te investeren in jouw team en de onderlinge samenwerking is er een kaartenset ontwikkelt: Speel Open Kaart... en versterk je samenwerking.

Samenwerken is continue beweging, een wiel dat op gang komt en blijft draaien 

Het Wiel van Krachtig Samenwerken, maakt de onderlinge samenwerking bespreekbaar. Het wiel bestaat uit een geheel van vier essentiële ingrediënten voor krachtig samenwerken. Vanuit ieder ingrediënt zijn ontdekkingen te doen met je team. Dit kun je zelf doen of onder begeleiding van een coach.

Met slimme vragen over het reilen en zeilen van de samenwerking onderzoeken jullie samen de grenzen van wat wel en niet werkt. De Speel Open Kaart kaartenset faciliteert dit communicatieproces en zorgt dat er op een leuke en luchtige manier ruimte is om nieuwe dingen uit te proberen. 

De vier ingrediënten van het Wiel

Vertrouwen in het gezamenlijke teamdoel van het team. Het gezamenlijke belang van samenwerken wordt vaak als vanzelfsprekend gezien. Ook in kleiner samenwerkingsverband is het voor partijen onuitgesproken logisch dat ze met elkaar samenwerken. Daar eens bij stil staan, geeft vertrouwen in elkaar. Daarnaast creëert het een band van onderling vertrouwen in elkaars toegevoegde waarde (kennis en kunde) en de grondhouding ‘dat we er samen wel uitkomen’.
Meer hierover
Elkaar kunnen zien als autonome teamgenoten en juist die onderlinge verschillen benutten vraagt af en toe een time-out. De kunst is elkaar van een afstand te blijven zien en toch verbinding te voelen. En hoe zorg je ervoor dat de lijn schoon en zuiver blijft? Het tijdig (h)erkennen van elkaars emotie helpt daarbij.
Meer hierover
Concrete acties nemen en resultaten behalen. Hier is het duidelijk voor het team wat de prioriteiten zijn en welke resultaten nog behaald gaan worden. Er is zicht op de voorwaarden om in actie te kunnen zijn. Een valkuil hier is te resultaatgericht, en te veel acties op de to do lijst. Een andere valkuil is afhankelijk opstellen voordat men aan de slag kan gaan. Concrete acties en afspraken gaat om timemanagement. Signaleren van werkdruk of onderdruk is van belang.
Meer hierover
We weten waar we over praten tijdens een overleg. En wat wordt gezegd, doet ter zake. Toch? We dwalen nooit af met onze gedachten tijdens een overleg… Een professionele dialoog kenmerkt zich door de setting waarin precies gezegd wordt wat gedeeld moet worden. De essentie van het vraagstuk komt boven tafel. Dat geeft basis voor vernieuwing. Het out of the box denken. Hoe professioneel is het dat je samen iets bedenkt wat ieder voor zich nooit alleen had kunnen oplossen?
Meer hierover
Kaartset speel open kaart

Speel open kaart 

Wil jij het team en alle individuen waarmee je samenwerkt eens vanuit een ander perspectief bekijken? Is er vertrouwen in het team? Ken je de mensen met wie je werkt en durf je jezelf kwetsbaar op te stellen? Of merk je dat sommige mensen zich niet houden aan afspraken  en is het lastig om hier feedback op te geven? Door het spelen van dit spel, met elkaar, worden er onderwerpen aangekaart die je eerder misschien liever links liet liggen. Dit spel brengt nieuwe inzichten en versterkt je samenwerking.

Vertrouwen ontwikkelen in...

  • de toegevoegde waarde van je organisatie
  • het gezamenlijke doel van je team
  • de kennis & kunde van je collega’s
  • jezelf, omdat het klopt dat jij je inzet levert

Eilandjes en wantrouwen

De grootste valkuil is onvoldoende stil staan bij dat betekenisvolle doel. Of niet open te staan voor de al behaalde successen. Waarom doen we het eigenlijk? Ook het signaleren van eilandjes is een prachtige basis om te focussen op dit ingrediënt van vertrouwen.

Als je dit vraagt, is het eerste wat genoemd wordt ‘vertrouwen, een klik hebben met elkaar. 

Vertrouwen (in het behalen van het gezamenlijke doel)

Wederzijdse vertrouwen ontstaat onderweg, wanneer gemeenschappelijke richting is ontdekt, gezamenlijke stappen zijn gevierd. Dat geeft vertrouwen, geeft energie waardoor we met elkaar blijven samenwerken. Dat ook de moeilijke situaties besproken mogen worden, wanneer er wantrouwen is, of de twijfel aan het gestelde doel. Is dat klagen? Is dat zeuren? Misschien wel, maar het onder de tafel vegen houdt dit in stand. Het op tafel leggen en er naar kijken, geeft vaker verrassende wendingen.

Herkennen van kwaliteiten en emoties

Elkaar kunnen zien als autonome teamgenoten en juist die onderlinge verschillen benutten vraagt af en toe een time-out. De kunst is elkaar van een afstand te blijven zien en toch verbinding te voelen. En hoe zorg je ervoor dat de lijn schoon en zuiver blijft? Het tijdig (h)erkennen van elkaars emotie helpt daarbij.

Erkennen van elkaars kwaliteiten en emoties (voor nuttige en prettige relaties)

Samenwerken is een persoonlijke zaak. Je leert je medewerkers en/of collega’s echt wel kennen bij het samenwerken.

Onze natuurlijke neiging is om met personen te willen werken die op onszelf lijken, echter juist de verschillen maken de samenwerking krachtig. Juist het combineren van verschillende eigenschappen maakt flow in het team. Vele handen maken licht werk. Dat idee. Het onderlinge gevoel hebben dat je samen verantwoordelijk bent, het niet alleen hoeft te doen, geeft een nuttige en prettige relaties.

Emoties voor schone verbinding

Samen lachen en huilen. Emoties horen bij de mens, en dus ook in het samenwerken. Soms spetteren de emoties eraf. Mag dat? Ja hoor, als je samenwerkt kan dat gebeuren en versterkt de band. De uitdrukking ‘met bloed, zweet en tranen komt resultaat’ kan waar zijn. Een menselijke neiging bij werkdruk of spanningen is dat we bij elkaar kruipen en eilandjes vormen. Of dat we frustratie en machteloosheid te vaak uiten of juist helemaal niet uiten. Dat kan effect hebben op de samenwerkingsrelatie en het uitwisselen van taken, kennis en kunde.

Een valkuil is dat er geen oog is voor de onderlinge sfeer in het team en hoe (onderhuidse) emoties worden geuit. Jammer, want dit geeft signalen over hoe wordt samengewerkt. Wanneer er geen uitlaatklep is, vooral in bedrijven en organisaties waar onder hoge druk specialistische kennis uitgewisseld wordt, gaat dat ten koste van de onderlinge sfeer. Er komt ruis op de lijn.

Concrete acties nemen en resultaten behalen

Hier is het duidelijk voor het team wat de prioriteiten zijn en welke resultaten nog behaald gaan worden. Er is zicht op de voorwaarden om in actie te kunnen zijn. Een valkuil hier is te resultaatgericht, en te veel acties op de to do lijst. Een andere valkuil is afhankelijk opstellen voordat men aan de slag kan gaan. Concrete acties en afspraken gaat om timemanagement. Signaleren van werkdruk of onderdruk is van belang.

Concreet afspraken en acties (voor duurzame vitaliteit)

De test voor het team zijn die cruciale momenten; wordt echt gedaan wat is afgesproken? En zo niet, wat gebeurt er dan? Bij dit ingrediënt van krachtig samenwerken gaat het om concreet resultaat, acties doen, afspraken en gedane beloftes. Het betekent tastbare resultaten en de fysieke randvoorwaarden om die te behalen.

Elk teamlid zorgt voor de broodnodige balans tussen ontspanning en inspanning. Er is energie in het team om te bewegen en om in actie te zijn. Het gaat om het zetten van kleine stappen, in de richting van het gezamenlijke teamdoel. Hoe duidelijker het teamdoel, hoe sneller de besluitvorming, de prioriteiten en de beweging richting teamdoel. Het team is in beweging!

Professionele Dialoog voor vernieuwing

    Verschillende meningen en visies die naast elkaar mogen bestaan. Dat is de essentie van de professionele dialoog. De oogst van de dialoog is de verassing van (gezamenlijke) inzichten ontstaan uit het overleg.

    Valkuilen bij professionele dialoog

    Een grote valkuil bij de dialoog is die van polarisatie. Door o.a. houding en taalgebruik ontstaan twee tegengestelde bewegingen tijdens de dialoog; wel of niet mee eens, voor of tegen, afhakers of pleitbezorgers. Mag dat niet? Zeker wel! De valkuil is dat je er niet meer uitkomt. En blijft hangen in deze polarisatie. Doorbreek dit bijvoorbeeld door te erkennen dat er twee geluiden zijn. Interessant is om te onderzoeken hoe breder in de organisatie omgegaan wordt met polarisatie of dat er meerdere meningen naast elkaar mogen bestaan. En dat je zelfs van je standpunt af mag komen, of is dat zwak? Juist niet. Verwoord dan wat maakt dat je een nieuw inzicht hebt en hoe dat gekomen is.


    Een andere valkuil is jumping to conclusions. Te snel worden oplossingen bedacht voor problemen die achteraf helemaal niet het juiste probleem was. Vaak spreken we over zaken die niet gaan over waar we echt over spreken. De juiste voelsprieten zijn nodig om door te vragen en samen op avontuur te gaan waar het issue nu in essentie over gaat.

    Vier vaardigheden in een professionele dialoog

    • Uitspreken. De essentiële vaardigheid in een professionele dialoog is je ‘uitspreken’. Hoe zeg je wat je echt bedoeld?
    • Luisteren. Een andere vaardigheid is die van het luisteren vanuit nieuwsgierigheid.
    • Ander geluid. Een dialoog zonder andere geluiden is geen rijke dialoog. Hoe formuleer je een ander geluid? Valkuil is dat er gezamenlijk in een denkrichting dominant is.
    • Verrassing. Wanneer de drie vaardigheden aanwezig zijn, volgt het ‘innovatieve moment’ in een dialoog, er ontstaat een nieuw inzicht, idee of actie.

    De oogst van de professionele dialoog is het grootst wanneer het vraagstuk helder is. Is dat nog niet het geval? Dan is er een professionele dialoog over het leidende vraagstuk, dilemma en/of uitdaging.